خاویار یکی از گران قیمت ترین خوراکی ها در جهان مسحوب می‌شود و انواع مختلفی هم مانند خاویار طلایی، سرخ و سیاه دارد. ایران در زمینه صادرات خاویار در سطح جهان یکی از بزرگترین رقبا محسوب می شود و سالانه مقادیر زیادی را به کشورهای دیگر عرضه می کند.
از آن جایی که قیمت خاویار در داخل خود ایران بسیار زیاد است، تقاضای کمی برای خرید آن در داخل وجود دارد، به همین دلیل بخش عمده ای از این محصول را به کشورهای دیگر صادر می کنند.
صادرات خاویار از ارز آورترین محصولات در زمینه تجارت محسوب می شود و هر ساله رقم قابل توجهی دلار را به سمت ایران روانه می کند و این سود سبب شده تا افراد بیشتری بخواهند در این زمینه سرمایه گذاری کنند.
صادرات خاویار قوانین خاص خودش را دارد و این قوانین بسته به کشور مقصد می تواند متفاوت باشد. صادرات این محصول از طریق شرکت های فعال در این زمینه انجام می شود.
در ادامه این مقاله با شرایط صادرات خاویار بیشتر آشنا می شوید.
شرایط صادرات خاویار
شرایط ارسال خاویار همانطور که گفتیم بسته به کشور مقصد می تواند متفاوت باشد و باید مجوزهای قانونی لازم را که در ادامه گفته ایم کسب کنید. در ادامه، شرایط بعضی از کشورها از جمله ژاپن، اروپا، کانادا و قطر را برای ارسال خاویار توضیح داده ایم.
اروپا
در فروش خاویار به اروپا معمولا از الگوی CRF استفاده می شود. در این الگو کالا را به طور هوایی به کشور مقصد ارسال می کنند و باقی اقدامات مانند ترخیص از گمرک و حمل و نقل آن بر عهده خود خریدار است. البته به دلیل حساس و گرانبها بودن خاویار و جلوگیری از افت کیفیت آن، اقدامات لازم جهت ترخیص باید سریع تر از سایر کالاها صورت گیرد.
به عنوان نگهدارنده به خاویار، می توان نمک مخلوط مثل اسید بوریک نیز استفاده کرد. دلیلی که از نمک بر روی خاویار استفاده می شود این است که نمک ماندگاری خاویار را افزایش می دهد. سپس قوطی های خاویار با یخ خشک بسته بندی و آماده ارسال می شوند.
ژاپن
ژاپن نیز از کشورهایی است که خواهان واردات خاویار است در نتیجه طبق ضوابط خاصی این محصول باید صادر شود تا در ایده آل ترین حالت و بدون افت کیفیت به این کشور برسد. یکی از شرایط خاص صادرات خاویار به ژاپن استفاده از نمک خالص در بسته بندی خاویار است، در غیر این صورت محموله ارسالی اجازه ورود به کشور ژاپن را ندارد.
کانادا
کانادا هم علاوه بر مجوزهای یکسان همانند دیگر کشورها، مانند ژاپن نسبت به استفاده از نمک حساسیت خاصی دارد.
قطر
صادرات خاویار به قطر و اکثر کشورهای عربی همانند اروپاست. قطر از آنجایی که روابط تجاری خوبی با ایران دارد، از جمله کشورهایی است که به میزان زیادی می توان خاویار به آنجا صادر کرد.
مراحل صادرات خاویار
پیش از هر کاری، شرکت تولید کننده باید مجوزهای مخصوص صادرات را کسب کند که در ادامه درمورد آن ها بیشتر توضیح داده ایم. همچنین باید از مقررات کشورهایی که می خواهید به آن ها خاویار ارسال کنید، آگاهی کامل داشته باشید، زیرا هر کشوری از مقررات و قوانین خاصی تبعیت می کند. به طور کلی، صادرات خاویار به کشورهای عربی و اروپایی به مجوزهای یکسانی نیاز دارد.
قوانین صادرات خاویار
قوانین صادرات بسته به کشور مقصد می تواند متفاوت باشد اما قوانین کلی صادرات خاویار در ایران به شرح زیر است:
- گرفتن مجوز صادرات از شیلات
- صدور حداقل 5 کیلوگرم خاویار
- تضمین کیفیت و اصالت محصول
در صورت صادرات کمتر از 5 کیلوگرم باید هزینه ای اضافی به شرکت تولید کننده پرداخت شود.
مجوز های لازم جهت صادرات خاویار
مجوزهایی که جهت صدور خاویار باید کسب کنید عبارتند از:
- گواهی مبدا از اتاق بازرگانی
- گواهی دامپزشکی
- مجوز CITES
- مجوز دامپزشکی
- مجوز حمل و نقل
- گواهی قرنطینه
موارد ذکر شده به طور کلی مجوزات لازم برای صادرات خاویار به کشورهای اروپایی است که باید توسط تمام تولید کنندگان برای ارسال خاویار تهیه شوند.
از آنجایی که ماهی خاویار در معرض انقراض قرار دارند و نسل آن ها در دریای خزر رو به نابودی است، برای حفظ بقای این ماهیان، کشورهای عضو کنوانسیون سوئیس صید ماهی خاویاری وحشی (دریایی) را ممنوع کرده اند. اجازه خرید و فروش خاویار در بازار جهانی فقط به خاویار پرورشی داده می شود.
به همین منظور پس از اینکه مرکز پرورش ماهی خاویاری توسط CITES تایید شد، آن مرکز می تواند صادرات خاویار داشته باشد.
مجوز CITES شامل 2 بخش است:
- CITES Export
- CITES Import
مجوز CITES Export توسط تولید کننده و صادر کننده خاویار اخذ می شود و تولید کننده برای صادرات، نوع خاویاری را که می خواهد به فروش برساند را معرفی کند.
مجوز CITES Import هم توسط وارد کننده و خریدار دریافت می شود، با این تاییدیه خرید و دولت مقصد از پرورشی و مجاز بودن خاویار اطمینان پیدا می کنند.
برای صادرات خاویار چه نوع خاویاری بهتر است؟
خاویار محصولی است که از 27 نوع ماهی خاویاری از جمله، فیل ماهی، اوزون برون، ماهی شیپ و غیره به دست می آید. به طور کلی خاویار صادراتی ایران هم دارای 4 نوع خاویار بلوگا، خاویار آسترا طلایی، خاویار سیبری و خاویار سوروگاست که بیشترین میزان صادرات مربوط به نوع بلوگا می باشد.
خاویار بلوگا به دلیل در دسترس بودن و داشتن صرفه اقتصادی جایگاه ویژه ای در صادرات خاویار ایران به دست آورده است.
در ادامه هر کدام از این 4 مدل را بیشتر معرفی کرده ایم:
- آسترا طلایی نوعی خاویار به رنگ طلایی می باشد که طرفداران زیادی هم در دنیا دارد اما به دلیل کمیاب بودن این نوع خاویار، در حجم زیادی تولید نمی شود، به همین دلیل به میزان کمتری به کشورهای دیگر صادر می شود.
- ماهی بری یا سیبری، گونه ای از ماهی خاویار است که مختص کشور روسیه است اما در کشور ما هم به میزان قابل توجهی تولید و صادر می شود. البته به دلیل اینکه کشور روسیه در زمینه صادرات خاویار سیبری در دنیا پیشتاز است، برای تجار ایرانی، ارسال این گونه خاویار به دلیل قیمت پایین، صرفه اقتصادی زیادی ندارد.
- ماهی بلوگا یا فیل ماهی، یکی از برترین ماهی های خاویاری در دنیاست که زیستگاه اصلی آن در دریای خزر است. تخم این ماهی از لحاظ رنگی دارای طیف های قهوه ای روشن تا تیره است و نسبت به تخم بقیه ماهی ها درشت تر و بزرگتر است. تخم موجود در شکم این ماهی، به دلیل قدمت چند میلیون ساله خود ماهی بلوگا، دارای ارزش زیادی است و همچنین بالاترین درصد پروتئین را هم دارد.
- ماهی سوروگا یا ازون برون یکی دیگر از ماهی های خاویاری دریای خزر است. این ماهی پس از بالغ شدن در سال 2 بار تخم ریزی می کند و ارزش اقتصادی زیادی برای صادرات ایران دارد.
اهمیت بسته بندی برای صادرات خاویار از ایران
اهمیت بسته بندی برای صادرات خاویار از ایرانانواع خاویارهای صادراتی باید در بسته بندی هایی کاملا مرغوب ارسال شوند تا کیفیت آن ها در زمان نقل و انتقالات همچنان حفظ شود.
خاویار یک ماده غذایی لوکس و گران قیمت دریایی محسوب می شود. در نتیجه باید توجه ویژه ای به طراحی بسته بندی آن ها شود. داشتن طرحی زیبا، شیک و با کیفیت در بسته بندی باعث می شود که نشان دهید که به عنوان یک تولید کننده عالی، هزینه و دقت زیادی برای طراحی بسته بندی محصولات خود خرج کرده اید.
بنابراین داشتن بسته بندی های با کیفیت خاویار ایرانی در فروشگاه های خارجی، می تواند جذابیت محصول را بیشتر کرده و بر میزان فروش، تاثیر خوبی داشته باشد.
بسته بندی های خاویار پلمپ شده و معمولا در وزن های مختلفی صادر می شوند.
قوطی های خاویار توسط دستگاه پر می شوند و پس از پر شدن قوطی، فشار یکنواختی روی سرپوش وارد می شود تا هوای داخل قوطی خارج شود.
در مرحله بعد قوطی های خاویار بر روی میز مخصوص و شیب داری چیده می شوند، به این مرحله “شوراب گیری” می گویند. بعد از شوراب گیری مجددا بر روی سرپوش قوطی ها فشار وارد می کنند تا هواگیری شود.
در نهایت 4 تا 5 قوطی را به ستونی و به مدت 2 الی 5 ساعت روی هم می گذارند و در آخر دوباره روی قوطی ها فشار وارد می کنند تا فرآیند شوراب گیری و هواگیری مجددا انجام شوند.
چه کشورهایی برای صادرات خاویار از ایران مناسب هستند؟
بیشترین کشورهای مصرف کننده خاویار، که میزان مصرف شان اغلب در زمان تعطیلات، کریسمس و مراسم هایی مانند عروسی به اوج خود می رسد، اروپا و آمریکا هستند. در اروپا بیشترین کشورهای وارد کنند خاویار آلمان، فرانسه، ایتالیا و بلژیک هستند و به طور کلی خاویار ایران در کشورهای اروپایی طرفداران زیادی دارد.
در اروپا، کشور آلمان از لحاظ واردات و صادرات خاویار به دیگر کشورهای اروپایی، کشور استراتژیکی محسوب می شود و مرکز پخش خاویار صادراتی ایران در اروپاست. از این نظر آلمان چه از لحاظ اقتصادی، سیاسی و جغرافیایی برای تجار ایرانی بسیار مهم است.
در کل خاویار بلوگا، از بهترین انواع خاویار در دنیاست که مشتریان خاص خودش را دارد و می تواند سود خوبی را نصیب سرمایه گذاران در امر صادارات این محصول کند.
کشورهایی مانند آلمان، امارات متحده عربی، انگلستان، ایتالیا، بلژیک، کره جنوبی، نروژ، ژاپن، عمان، قطر و امارات گزینه های مناسبی برای صادرات خاویار هستند.
