اگر تصمیم دارید در زمینه پرورش ماهی مشغول به فعالیت شوید یا به طور کل در این زمینه علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر هستید، پیش از هر چیزی باید با انواع ماهیان به خوبی آشنا باشید. ماهیان پرورشی را در حالت کلی می توانیم به دو گروه، ماهیان گرم آبی و سرد آبی دسته بندی کنیم. هر کدام از این گونه ها، ویژگی های خاص خود را دارند و برای رشد و پرورش بهتر، باید شرایط ایده آلی را برای آنها فراهم آورد. به همین جهت قصد داریم در ادامه شما را با ویژگی ها و شرایط رشد و پرورش این ماهی ها آشنا کنیم تا بدین صورت شما نیز شناخت کافی داشته باشید؛ با ما همراه باشید.
معرفی ماهیان گرم آبی و سردآبی
برای شناخت بهتر با ماهیان گرم آبی و سردآبی، باید ابتدا به صورت مجزا با هر کدام از آن ها آشنا شوید. زمانی که به طور کامل نسبت به این ماهی ها شناخت پیدا کردید، می توانید شرایط رشد و پرورش آن ها را به خوبی تامین کنید و بهترین انواع ماهیان پرورشی را به بازار عرضه کنید. در ادامه با هر کدام از این دو گونه ماهی آشنا خواهیم شد.
ماهیان گرم آبی
ماهیان گرم آبی، همانطور که از نامشان پیداست، گونه ای از ماهیان هستند که در محیط های گرمسیر و نیمه گرم زندگی می کنند؛ در واقع رشد و تکثیر بهتر این گونه از ماهی ها در آب های گرم صورت می گیرد. بنابراین آبی که برای رشد، پرورش و زیست این ماهیان مناسب است، آبی کاملا گرم می باشد. ماهیان گرم آبی، خود به گونه های مختلفی دسته بندی می شوند و بسته به نوع آن ها، دمای آب می تواند متفاوت باشد.
به عنوان مثال، ماهی کپور که یکی از محبوب ترین ماهیان پرورشی در ایران نیز به شمار می رود، برای زیست خوب، نیاز به آبی با دمای بین 18 تا 25 درجه سانتی گراد دارد. در مقابل، ماهیانی همچون تیلاپیا، نیاز دارند تا در آبی گرم تر زندگی کنند. دمای مناسب آب برای زیست این نوع ماهیان چیزی حدود 28 تا 30 درجه سانتی گراد است.
هر چه میزان دمای آب برای این ماهیان کاهش پیدا کند، تغذیه آن ها سخت تر و دیرتر اتفاق می افتد. به همان نسبت که دمای آب برای پرورش ماهی افزایش پیدا می کند، شرایطی مانند، نحوه اکسیژن رسانی به آب، نحوه تغذیه رسانی به ماهی ها، میزان تراکم ماهیان در هر بخش از استخر نیز متفاوت خواهد بود. علاوه بر ماهی کپور، ماهی خاویار نیز در گروه ماهیان گرم آبی قرار می گیرد. طبع خاویار گرم است و می توانید از طریق آن، مواد مغذی زیادی را دریافت کنید.
ویژگی های ماهیان گرم آبی
از مهم ترین ویژگی های ماهیان گرم آبی می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- کپور ماهیان جزء اصلی ترین و بزرگ ترین خانواده ماهیان گرم آبی هستند که به عنوان جانورانی خونسرد شناخته می شوند.
- حرارت بدن این نوع ماهی ها وابسته به حرارت آبی است که در آن زیست می کنند. (معمولا حرارت بدن حدود 0.5 درجه پایین تر از حرارت آب است.)
- گوشت ماهیان خاویاری یا گرم آبی، نسبت به دیگر ماهیان بوی قوی تری دارد.
- بدن ماهیان گرم آبی به خصوص کپور ماهیان، گوشت بیشتری دارد.
- ماهیان گرم آبی، در آب با دمای پایین تر از 7 درجه سانتی گراد به شکل گروهی به خواب زمستانی فرو می روند.
- این ماهیان رشد تقریبا سریعی دارند.
- در مقابل انواعی از بیماری ها، مقاوم هستند.
- در شرایط نامساعد محیطی همچون کمبود اکسیژن، مقاومت خوبی از خود نشان می دهند.
- به دلیل خونسردی که دارند، برای متعادل کردن و نزدیک کردن دمای بدن خود با دمای آب، انرژی زیادی صرف نمی کنند.
- از انواع ماهی های گرم آبی می توان به: کپور معمولی، کپور نقره ای، کپور سرگنده، ماهی آمور یا سفید پرورشی و گونه هایی از ماهیان خاویاری اشاره کرد.
ماهیان سردآبی
به آن دسته از ماهیانی که ساکن آب های سرد هستند و در آب هایی با دمای پایین زیست می کنند، ماهیان سردآبی گفته می شود. یکی از معروف ترین انواع ماهیان سردآبی، ماهی قزل آلاست که در ایران نیز جزء محبوب ترین ماهیانی پرورشی به شمار می رود. ماهیان سردآبی را می توان در بستر رودخانه ها و نهرهای سنگلاخی که همراه با قلوه سنگ هستند و آب تقریبا سردی دارند پیدا کرد. ماهیان سردآبی نیز همانند ماهیان گرم آبی دارای گونه های متعددی هستند.
از همین رو، دمای مناسب برای زیست گونه های مختلف ماهیان سردآبی می تواند متفاوت باشد. ما اینجا ماهی قزل آلا را به عنوان یکی از مهم ترین گونه های ماهیان سردآبی در نظر می گیریم. این نوع ماهی برای رشد و پرورش خوب به آبی با دمای 7 تا 18 درجه سانتی گراد نیاز دارد. به هر اندازه که دمای آب افزایش پیدا کند، رشد و تکثیر ماهی می تواند با مشکلاتی مواجه شود.
ویژگی های ماهیان سردآبی
ماهی های سرد آبی بسیار زیاد هستند و می توان با در نظر گرفتن ماهی قزل آلا به عنوان یکی از اصلی ترین گونه ها در میان ماهیان سرد آبی، به مهم ترین ویژگی های آن اشاره کرد:
- ماهی سرد آبی، معمولا نسبت به دیگر ماهیان آزاد، دمی بزرگ تر و بدنی فشرده تر دارند.
- بهترین میانگین دمایی برای این ماهیان دمایی بین 7 تا 18 درجه سانتی گراد است.
- این ماهیان می توانند در دسته ماهیان آب های شیرین و ماهیان مهاجر قرار بگیرند.
- رودخانه هایی با آب سرد و زلال، بهترین بستر برای زندگی و رشد این نوع ماهیان هستند.
- این ماهیان گوشت فوق العاده لذیذی دارند.
- ارزش غذایی این نوع ماهیان به عنوان یک نوع خوراکی دریایی معمولا بسیار بالاست.
- از انواع ماهیان سردآبی می توان به: قزل آلا رنگین کمانی، قزل آلا قهوه ای، قزل آلا آپاچی، قزل آلا طلایی و غیره اشاره کرد.
- ممکن است شیوه تغذیه این نوع ماهیان در آب های آزاد و آب های پرورشی متفاوت باشد. به عنوان مثال؛ این ماهیان قابلیت این را دارند که خود را با رژیم های غذایی مصنوعی و غیر زنده سازگار کنند. اما به هنگام زیست در آب های آزاد، تغییر رژیم آن ها از غذای زنده به غیر زنده سخت و گاه غیر ممکن است.
- معمولا در 4 تا 5 هفته اول پرورش ماهیان سرد آبی، تعداد دفعاتی که باید به آن ها غذا داده شود زیاد و قابل توجه است. در ادامه با رشد و بزرگ تر شدن ماهی، تعداد دفعات غذادهی تا 2 برابر می تواند کاهش پیدا کند. (هفته های ابتدایی به جهت زنده و سالم نگه داشتن ماهیان باید غذای بیشتری به آنها تزریق کرد و در هفته های بعد، این غذادهی صرفا به جهت بهتر رشد کردن ماهی ها اتفاق می افتد.)
تفاوت ماهیان گرم آبی و سردآبی
حال که به طور مفصل با ماهیان گرم آبی و سرد آبی آشنا شدیم، قصد داریم به چند مورد از مهم ترین تفاوت های این دو گونه ماهی بپردازیم تا بتوانید در این مقایسه، به شناخت بهتری نسبت به آن ها دست پیدا کنید. چند مورد از مهم ترین تفاوت های ماهیان گرم آبی و سردآبی به شرح زیر هستند:
1. تفاوت از نظر فیزیولوژی
یکی از اصلی ترین تفاوت های میان دو نوع ماهی گرم آبی و سرد آبی، فیزیولوژی آن هاست. این تفاوت مربوط به نوع و دمای آبی است که در آن رشد و پرورش پیدا می کنند. مسلما زمانی که دمای آب زیاد یا کم می شود، متابولیسم بدن ماهی نیز هماهنگ با آن تغییراتی خواهد داشت. ماهیان سرد آبی به زندگی در آب سرد عادت دارند و از این رو متابولیسم بدن آن ها کُندتر است. این نوع ماهیان برای زندگی و بقا، انرژی زیادی صرف نمی کنند و تحرک چندانی ندارند. در حالی که ماهیان گرم آبی، به دلیل زندگی در آب گرم، پرشورتر هستند و از متابولیسم سریع تری برخوردارند.
2. تفاوت از نظر سیستم گردش خون
یکی دیگر از تفاوت های میان ماهیان گرم آبی و سردآبی، سیستم گردش خون و میزان هموگلوبین در آن هاست. میزان هموگلوبین خون در بدن ماهیان سرد آبی بیشتر از ماهیان گرم آبی است. ماهیان گرم آبی، به علت حضور در آب های گرم احتیاجی به اکسیژن چندان زیادی ندارند و به همین علت هموگلوبین خون آن ها پایین است. اما ماهیان سرد آبی خونی سرشار از هموگلوبین دارند که می توانند اکسیژن را به راحتی در آب با دمای پایین حمل کنند.
3. تفاوت از نظر سیستم عصبی
زندگی در آب های سرد و گرم، طبیعتا سیستم عصبی متفاوتی برای ماهیان ایجاد می کند. گونه هایی از ماهیان که در آب های گرم زیست می کنند، پر جنب و جوش تر و فعال تر هستند و تحرک بیشتری دارند. از این رو سیستم عصبی آن ها فعال تر است. در حالی که ماهیان سردآبی، سیستم عصبی کُندتری دارند و درون آب، واکنش های زیادی از خود نشان نمی دهند.
4. تفاوت از نظر تغذیه
ماهیان سرد آبی، در مقایسه با ماهیان گرم آبی، به دلیل فعالیت کمتر خود، نیاز به غذای کمتری نیز دارند؛ آنها معمولا از بی مهرگان و گیاهان آبزی تغذیه می کنند. در مقابل ماهیان گرم آبی را داریم که متابولیسم بدن آنها سریع تر است و به واسطه فعالیت و تحرک زیادی که دارند، به غذای بیشتری هم نیاز دارند. این گروه از ماهیان از سخت پوستان، ماهی های کوچک و حشرات آبزی تغذیه می کنند.
